รักษ์สุขภาพ - ตอนที่ 6 ชุมชนจุลินทรีย์ (4)

  • โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
  • 26 กุมภาพันธ์ 2568
  • Tweet

4. ให้ความสำคัญกับสารในกลุ่มโพลีฟีนอล (Polyphenol) ซึ่งส่วนมากเป็นสารที่ให้สีคล้ำหรือม่วงแดง (Magenta) ในผิวผัก (Vegetables) และผลไม้ (Fruit) ได้แก่

  • เครื่องดื่ม เช่น กาแฟดำ (Black coffee), ชาเขียว (Green tea), ช็อกโกแลตดำ (Dark chocolate), และไวน์แดง (Red wine)
  • ผักสีม่วงและสีแดง เช่น กำหล่ำปลีสีม่วง, หอมแดง (Shallots), มะเขือเทศ, และบีทรูท (Beetroot)
  • ผลไม้สีม่วงและสีแดง เช่น ทับทิม (Pomegranate) , องุ่นม่วง (Purple grape), องุ่นแดง, มะกอกดำ (Black olive), บลูเบอรี่ (Blueberry)
  • เห็ด (Mushroom) นานาชนิด

ร่างกายคนเรา ไม่สามารถใช้ประโยชน์จากตัวโพลีฟีนอลนี้ได้ แต่แบคทีเรียในลำไส้ (Intestine) เอาไปใช้ประโยชน์ได้ โดยมันจะผลิตโมเลกุล (Molecule) ไขมันชนิดสายโซ่สั้น (Short chain fatty acid: SCFA) ไปเลี้ยงดูเซลล์เยื่อบุ (Mucosa) ลำไส้ และเซลล์ระบบภูมิคุ้มกัน (Immune) และเรื้อรัง (Chronic) เช่น โรคอ้วนเกิน (Obesity), เบาหวาน (Diabetes), ความดันโลหิตสูง (Hypertension), และมะเร็ง (Cancer)

5. หลีกเลี่ยงอาหารที่ผ่านการแปรรูปเชิงอุตสาหกรรมมาก (Ultra-processed food: UPF) อันได้แก่ อาหารใส่บรรจุภัณฑ์ (Package) วางอยู่บนหิ้ง (Shelf) ได้นานๆ มีเนื้ออาหารตามธรรมชาติน้อย มีการเติมสารกันบูดหรือถนอมอาหาร (Preservative) ซึ่งก็คือยาฆ่าจุลินทรีย์ นอกจากนี้ยังมีการเติมสาร (Additive) เพื่อแต่งสี, กลิ่น, และรส ซึ่งมิใช่อาหารตามธรรมชาติ และมักมีกาก (Fiber) น้อย งานวิจัยพบว่า อาหารในกลุ่ม UPF ลดความหลากหลาย (Variety) ในลำไส้ และมีความสัมพันธ์กับโรคเรื้อรังต่างๆ ดังกล่าวข้างต้น

โดยเฉพาะในกรณีกลุ่ม UPF ที่ใช้เนื้อสัตว์เป็นวัตถุดิบ ในการแปรรูปด้วยความร้อนสูง จะเปลี่ยนไนเตรต (Nitrate) ในเนื้อสัตว์ให้กลายเป็นไตโตรซามีน (Nitrosamines) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง (Carcinogen) การพบนี้ สอดคล้องกับผลวิจัยเชิงระบาดวิทยา (Epidemiology) ที่พบว่า การกินอาหารกลุ่ม UPF มีความสัมพันธ์กับการเพิ่มขึ้นของมะเร็ง ซึ่งตรงข้ามกับการกินสารกลุ่มไนเตรตที่มีอยู่ในอาหารตามธรรมชาติ อันช่วยเพิ่มไนตริกออกไซด์ (Nitric oxide) ในเยื่อบุหลอดเลือด (Blood vessel) ซึ่งมีผลช่วยลดโรคเรื้อรังต่างๆ ดังกล่าวข้างต้น เช่นกัน

นอกจากนี้ พึงหลีกเลี่ยงยาต่างๆ ที่มีผลทำลายล้างแบคทีเรีย เช่น ยาปฏิชีวนะ (Anti-biotics) และ ยาลดการหลั่งกรด (Protein pump inhibitor) ที่ทำลายล้างจุลินทรีย์ที่ช่วยย่อยสลายสิ่งปฏิกูลในลำไส้ กล่าวโดยสรุป ต้องหลีกเลี่ยงอาหารบรรจุเสร็จในกล่อง, ในซอง, ในกระป๋อง, และอาหารเติมสารกันบูด, สารแต่งสี, แต่งกลิ่น, และแต่งรส รวมถึงการใส่น้ำตาลเทียม (Artificial sugar) แต่หันมากินอาหารจจริงๆ ตามธรรมชาติ โดยเฉพาะจากพืชที่เติบโตจากดินโดยตรง

แหล่งข้อมูล

  1. สันต์ ใจยอดศิลป์, นพ. (2560). สุขภาพดีด้วยตัวคุณเอง: Good Health by Yourself (eBook). พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ: บริษัท พิมพ์สวย จำกัด.
  2. สันต์ ใจยอดศิลป์, นพ. และ พญ. ดร. พิจิกา วัชราภิชาต (2566). Healthy Life Bible คัมภีร์สุขภาพดี: สุขภาพดีได้ง่ายๆ ด้วยตัวเอง. พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ: บริษัท ฟรีมาย์ พับลิชชิ่ง จำกัด.